پیشینه و مبانی نظری کشف امید

کشف امید با اینکه ایده امید از زمان آغاز خلقت آدمی وجود داشته است ، اما بررسی علمی آن در زندگی انسان قدمتی کوتاه دارد و دوران طفولیت خود را می گذارند . ساده ترین راه برای شناخت ارزش و اهمیت هر چیزی در زندگی انسان ، بررسی و تحلیل آثار و کارکردهای آن است . اهمیت امید در زندگی انسان چنان است که قرآن کریم در آیات متعدد به طرح امید برای انسان می پردازد . برای نمونه ، در سوره یونس اشاره می کند که « امید به آینده ی برتر در این دنیا و آخرت است که موجب می شود تا انسان ها باورها و عکس العمل های خود را تصحیح کند و به اصلاح و بهسازی اعمال و رفتار خود بپردازد » ( آیات 8 - 7 ). یا در سوره بقره اشاره شده است که « امید است که انسان را به سوی کار یا عملی سوق می دهد امید به پاسخگویی از سوی خداوند علت و انگیزه دعا و طلب از اوست » ( آیه 186 ). یا آنجا که بحث از موفقیت است در سوره یوسف ( آیه 87 ) می فرماید « اگر انسان امیدی به دستیابی نداشته باشد هرگز تلاشی نخواهد کرد و کوششی برای رفع و برداشتن مشکلات از خود نشان نمی دهد » ( منصوری ، 1387 ). از این آیات می توان استنباط کرد که روحیه شخص با « امید رسیدن به هدف » تقویت می شود و در برابر سختی ها واکنش مثبت از خود نشان می دهد . این بدان معنا نیست که یقیناً به هدفش می رسد بلکه فقط امیدوار است که به آن دست یابد . در افسانه های یونان باستان این اسطوره به چشم می خورد که زئوس ـ خدای خدایان ـ از پرومتوس ـ الهه مرگ ـ به خاطر دزدیدن آتش ـ پرومته ـ از خدایان سخت برآشفت . برای گرفتن انتقام ، خدایان پاندورا را که زیبای خیره کننده ای داشت ، آفریدند که به زمین مبوط کند تا برادر پرومتوس را وسوسه کند . او با خود جعبه ای حمل می کرد که خدایان به او هشدار دادند که هرگز آن را باز نکند . زئوس ، که آشکارا شکل اولیه روان شناسی معکوس را اعمال می کند ، می دانست که پاندورا توان مقاومت در برابر این وسوسه را ندارد که نگاهی دزدا به این صندوقچه گنج نیندازد ( اسنایدر ، 1996 ). به محض اینکه او صندوقچه را گشود همه مصیبت ها ( قولنج ، نقرس ، درد مفاصل ، غبطه ، کینه و انتقام ) در زمین پخش شدند ، تنها چیزی که در صندوقچه باقی ماند « امید » بود ( اسنایدر ، 2002 ). در متون دینی ما نیز وقتی آدم به دلیل عصیان از فرمان خداوند و خوردن میوه ممنوعه به وسوسه شیطان ، به زمین رانده شد ، خداوند به او وعده ـ امید ـ بهشت داد . فرهنگ لغت و بستر امید را « تمایل به تکمیل چیز باارزش با احتمال واقعی تحقق همراه با تداوم انتظار وقوع